David Komnenos (Trabzon imparatoru)

David Megas Komnenos (Yunanca: Δαβίδ Μέγας Κομνηνός, Dabid Megas Komnēnos) (yaklaşık 1408 – 1 Kasım 1463), 1459 yılından 1461 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun son imparatoru. Trabzon İmparatoru IV. Aleksios ile Theodora Kantakouzene'nin oğludur.

Erken hayatı

David, büyük ağabeyi ve öncülü IV. Yuhannes'in hükümdarlığında önemli bir rol oynamıştır. Trabzon'da taca varisliği gösteren bir saray unvanı olan despot unvanı kendisine verilmişti. David, kardeşinin Cenevizliler karşı diplomatik ataklarına katılmıştır. 1458 yılında Osmanlı Sultanı II. Mehmet ile Edirne'de anlaşma imzalamış, aynı yılın daha sonrası, yeğeni Teodora'yı Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan ile evlendirmek üzere ona eşlik etmiştir.

İmparatorluğu

David, tacı ağabeyinin ölümünden sonra, 22 Nisan 1459'dan önce bir zaman giymiştir. Yuhannes, arkasında Aleksios isminde genç bir oğul bıraktıysa da Trabzon İmparatorluğu'nun zor dönemden geçiyor olması, onun zaten despot olarak ilan edilmesi, herhangi bir muhalefet ile karşılaşmadan imparator olmasını sağladı.

David, Kırım Gotlarından ve Trabzon kontrolü altındaki Mangup'un yarı bağımsız hükümdarının kızı Maria ile evlenmiştir. 1447'den önce bir zaman Maria öldü. David, Bizans İmpoaratoru VI. Yannis Kantakuzenos'un torununun torunu Eleni Kantakuzini ile evlendi.

Gürcü prensler ile Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan'ın desteği dışında Osmanlı'ya karşı bir Haçlı seferi düzenleyebilmek için Burgonya Dükü İyi Philip'in dikkatini çekti. Bu çabaları II. Pius tarafından desteklendi. Candaroğulları Beyliği ve Karamanoğulları Beyliği desteğini almak için çaba sarf etti.

Osmanlıya karşı Batı desteği hala çok uzaktı. David, çok yanlış bir zamanlamayla, Sultan'dan öncüllerinin ödediği haraçtan vaz geçilmesini, daha kötüsü Uzun Hasan'dan aracılık etmesini istedi. Bunu Sultan hakaret kabul etti ve 1461 yazında bir sefere karar verdi. Sultan, boğazlardan büyük bir deniz filosu yolladı, kişisel olarak da Anadolu'yu geçecek kara birliklerine kumanda etti. II. Mehmet, Sinop'u aldıktan sonra filoyu Trabzon'a yolladı. Ordusunu Uzun Hasan üzerine yolladı. Bu, David'in önemli müttefiki ile ayrı düşmesine neden oldu. II. Mehmet, Trabzon'a hareket etti. Donanması, karaya çoktan inmiş, David'in ordusunu yenmiş ve şehri bir aydan fazla zamnadır kuşatma altında tutuyordu. Osmanlı komutanı Mahmud Paşa, David ile teslim görüşmelerine başlamıştı. David'in haznedarı Georgios Amiroutzes teslim olmasını tavsiye etti. II. Mehmet bu görüşmelerden memnun olmasa da devam etmesine izin verdi. David, ailesi, mahiyeti ve servetine dokunulmadan ve Trakya'da iyi bir emeklilik sözüyle teslim olmaya ikna edildi.

Ölümü

David ailesi ile beraber Edirne'ye yerleştirildi ve yıllık yaklaşık 300.000 gümüş eden Struma Nehri vadisindeki emlakların gelirini toplamaya başladı. David'in Uzun Hasan ile olan ilişkisi ve Sultan'a ihaneti ortaya çıkarılınca, Mart 1463 tarihinde tutuklandı. 1 Kasım 1463 tarihinde, İstanbul'da kendisi, yeğeni (Yuhannes'in oğlu Aleksios) ve üç oğlu idam edildiler. Sadece çok küçük olduğu için Georgios affedildi ve Gürcistan'a kaçmadan önce müslüman oldu.

Ailesi

İlk karısı Gotlu Maria'dan çocuğu olmadı. İkinci karısı Eleni Kantakuzini'dan:

• Vasilios, 1463 idam edildi
• Manuil, 1463 idam edildi
• İsmi günümüze ulaşmamış oğlu, 1463 idam edildi
• Yeoryos, (1460–1463'ten sonra)
• Anna (1447–1463'ten sonra), önce Makedonya Beylerbeyi Zagan Paşa ile sonra İlvan Bey'in oğlu Sinan Bey ile evlendi
• İsmi günümüze ulaşmamış kızı, Guria Prensi II. Mamia ile evlendi

Kaynaklar

• Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6 
• W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago, 1926.