Örten fonksiyon
| Fonksiyon | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| x ↦ f (x) | |||||||||||||||||||||||||||||
| tanım ve değer kümesine göre | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
| Sınıflar/özellikler | |||||||||||||||||||||||||||||
| Sabit · Birim · Doğrusal · Polinom · Rasyonel · Cebirsel · Analitik · Yumuşak · Sürekli · Ölçülebilir · Birebir · Örten · Birebir örten | |||||||||||||||||||||||||||||
| Yapılar | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kısıtlama · Bileşim · λ · Terslik | |||||||||||||||||||||||||||||
| Genellemeler | |||||||||||||||||||||||||||||
| Parçalı · Çokdeğerli · Kapalı | |||||||||||||||||||||||||||||
Örten fonksiyon, matematikte, X kümesinden Y kümesine tanımlı bir f fonksiyonunda, X kümesindeki her x elemanı için Y kümesindeki y elemanlarının tamamının olduğu fonksiyon türü. Tanım kümesindeki elemanların tamamı, değer kümesindeki elemanların tamamıyla eşleştiği örten fonksiyonlarda, değer kümesi ile görüntü kümesi birbirine eşittir.
Fransızcada "örtenlik" anlamına gelen surjection terimi, injection ("birebirlik") ve bijection ("birebir örtenlik") terimleriyle birlikte Nicolas Bourbaki tarafından ortaya atılmıştır.[1]
Tanımlama
Örten fonksiyon, tanım kümesindeki elemanların tamamının değer kümesindeki elemanların tamamıyla eşleştiği fonksiyonlardır. Bu durumda fonksiyonun görüntü kümesi, değer kümesine eşit olur.[2] Fonksiyonun, X tanım kümesindeki her bir x elemanının, Y değer kümesinde en az bir karşılığı vardır ve karşılığı olmayan bir y elemanı bulunmamaktadır. Sembolik olarak bu durum şu şekilde gösterilir:
- şeklinde tanımlı fonksiyonunun örten olması için
- olması gerekmektedir.
Örten fonksiyonlar zaman zaman, sağa bakan iki uçlu ok kullanılarak f : X ↠ Y şeklinde de gösterilebilmektedir.[3]
Kaynakça
- ↑ Miller, Jeff (3 Eylül 2016). "Earliest Uses of Some of the Words of Mathematics" (İngilizce). 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160507234812/http://jeff560.tripod.com/i.html.
- ↑ Vivaldi, Franco (2001) (İngilizce). Experimental Mathematics with Maple. CRC Press. s. 49. ISBN 1584882336. https://books.google.com.tr/books?id=dieHhxLufdcC&pg=PA49&dq=Surjective+function+%22image%22+%22domain%22&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjm4pWB9bLRAhWE7hoKHbY0B8YQ6AEIGTAA.
- ↑ Gorodentsev, Alexey L. (2016) (İngilizce). Algebra I: Textbook for Students of Mathematics. Springer. s. 2. ISBN 3319452851. https://books.google.com.tr/books?id=JcWWDQAAQBAJ&pg=PA2&lpg=PA2&dq=Surjective+function+two+headed+arrow&source=bl&ots=9MkH2StYNf&sig=PZAWNSye7UqQsvhNfLFgL47yruc&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwio7J6d9LLRAhUJahoKHWPsCdAQ6AEILjAD#v=onepage&q=Surjective%20function%20two%20headed%20arrow&f=false.