Arnavutça
| Arnavutça | |
|---|---|
 En eski bulunan Arnavutça yazı örneği (1380-1405). | |
| Bölge | Balkanlar |
| Etnik köken | Arnavutlar |
| Konuşan sayısı | 7.436.990 (2007)[1] |
| Dil aileleri |
Hint-Avrupa
|
| Diyalektler | |
| Yazı sistemi | Latin (Arnavut Alfabesi) |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |
 Arnavutluk Kosova |
| Onaylanmış azınlık dili |
 İtalya Makedonya Karadağ Bulgaristan Romanya Sırbistan |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | sq |
| ISO 639-2 |
alb (B) sqi (T) |
| ISO 639-3 |
sqi – kapsayıcı kod Bireysel kodlar: aae – Arbereşçe aat – Arvanitika aln – Gheg als – Tosk |
|
Arnavutça'nın diyalektleri | |
|
Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler. | |
Arnavutça (gjuha shqipe, gûha şkîpe veya cuha şçipe), Arnavutların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dil ailesi içinde özgün bükümlü ve çekimli bir dildir.
Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir.Arnavutça'nın fonetik yapısı ,Almanca,İtalyanca,Rusça,Fransızca ve Yunanca 'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.
Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.
Türkçe-Arnavutça Ortak Sözcükler
Türkçeden Arnavutçaya geçen, ama resmi Arnavutça yazışmalarda kullanılmayan sözcükler listesi:
| Türkçe | Arnavutça |
| bakır | bakër |
| kalay | kallaj |
| çakal | çakall |
| çekiç | çekiç |
| kaymak | kajmak |
| çadır | çadëre |
| kafes | kafaz |
| para | para |
| pamuk | pambuku |
| vişne | vishje |
| maymun | majmun |
| katran | katran |
| kira | qira |
| yastık | jastëk |
| kılıf | këllëf |
| inat | inat |
| dayak | dajak |
| sandık | sënduk |
| hasır | hasër |
| dolap | dollap |
| çorap | çorap |
| perde | perde |
| lamba | llambë |
| portakal | portokall |
| Harfler (Arn.) | Harfler (Tr.) |
|---|---|
| sh | ş |
| rr | sert r |
| ll | l (onlar kelimesindeki "l") |
| c | s |
| xh | c |
| j | y |
| y | ü |
| zh | j |
| ë | ı ve ö (Fransızca'daki "Beur" sözcüğündeki "EU" sesi) (Ë harfi, eğer sözcüğün sonuna gelirse okunmaz.) |
| dh | (Türkçe'de olmayan harfler) (İngilizce'deki this) |
| gj | c'ye benzer |
| nj | nyı |
| q | h Almanca'daki "Mädchen" sözcüğündeki ch diftongunun okunuşuna benzer bir şekilde h sesi |
| x | dz |
Birkaç Arnavutça kelime ve cümle
| Arnavutça | Türkçe |
|---|---|
| Shqipëri, Shqipëria | Arnavutluk |
| Shqiptar | Arnavut (Kartalın Oğlu) |
| Shqip | Arnavutça |
| Shqipe , Shqiponjë | Kartal (Arnavut bayrağına verilen isim) |
| zemër | Kalp |
| Si quheni? | adınız ne? |
| Si jeni? | nasılsınız? |
| Kush jeni ju? | kimsiniz? |
| Ku je ti? | neredesin? |
| Si shkojnë punët? | işleriniz nasıl? |
| Sa është ora? | saat kaç? |
| Sa vjeç jeni? | kaç yaşındasınız? |
| nuse | gelin |
| dhëndër | damat |
| dua | seviyorum |
| kërkoj | arıyorum |
| ujë | su |
| bukë | ekmek |
| faleminderit | teşekkürler |
| të lutem | lütfen |
| nënë | anne |
| djalë | erkek evlat |
| motër | kız kardeş |
| vëlla | erkek kardeş |
| mish | et |
| shkollë | okul |
| shumë mirë | çok iyi |
| mirëdita | iyi günler |
| mirëmbrëma | iyi akşamlar |
| natën e mirë | iyi geceler |
| A je mirë? | iyi misin? |
| Ku po shkon? | nereye gidiyorsun? |
| shpejt | çabuk |
| sayılar (1...10) | |
| një | bir |
| dy | iki |
| tre | üç |
| katër | dört |
| pesë | beş |
| gjashtë | altı |
| shtatë | yedi |
| tetë | sekiz |
| nëntë | dokuz |
| dhjetë | on |
| shi | yağmur |
