Şor ağzı , Hakasça

Hakasça'nın Şor ağzı — Hakasça'nın yerel bir ağzı. Geçmişte Şor Dağları, Dağlık Şorya'dan (17.yy. başı — 19. asır ortası) Hakasya'ya gelen Şor Türklerinin, Şor dilinin özelliklerini de koruyup Hakasça ile uyumlaşmış halidir. Günümüzde Hakasça'nın bir ağzı konumundadır.

Hakasyada Taştıp rayonunda ormanlık alanlarda yaşamaktadırlar^[1].

Açıkça Şorca'nın şeklini korumuştur. Tıva Türkçesine de çok yakındır.

Ağızda dikkat çekici unsurlar yer alır. e sesi literatürdei (ede literatürel dilde idi); ses değişimlerinden bazısı ise ş, j olup literatürel dilde s, z, iledir; fonemde m, b, p, değişimleri görülür. Eklerde -çar sözü literatürde -ça, —çe şeklinde olup misal verilirse (turçar yerine turça); çathan, — çetken . Şor diyalektiğinin şu şekli bulunur —çan, —çın, — çin (parçın, kilgin olmaktadır. Literatür dilde ise parçathan, kilçetken).

1969 yılında N.N. Mejekov tarafından yapılan doktora tezinde Şor ağzının monografisi hazırlanmıştır.

İlgili kitaplar

Grаmmаtikа hаkаsskоgо yazıkа. M., 1976;
Pаtаçаkоvа D. F. Şоrskiy diаlеkt // Diаlеktı hаkаsskоgо yazıkа. Аbаkаn, 1973.

Kaynaklar

↑ http://bsenc.ru/274/1247504-shorskiy-dialekt.html

Türk yazı dilleri / Türk lehçeleri

Ogur	Çuvaşça

Karluk	Eynuca² İli Türkçesi² Lop dili² Özbekçe Uygurca

Kıpçak	Altayca Baraba dili² Başkurtça Kırım Tatarcası¹ Karaçay-Balkarca Karakalpakça Karayca Kazakça Kırgızca Kırımçakça Kumukça Nogayca Sıbırca Tatarca Urumca¹

Oğuz	Afşarca² Azerice Kırım Tatarcası¹ Gagavuzca Horasan Türkçesi² Kaşgayca Salarca Türkçe Türkmence Urumca¹

Argu³	Halaçça²

Sibirya	Batı Yugurca² Çulımca Dolganca Fuyü Gırgıs dili Hakasça Şorca Tofaca Tuvaca Yakutça

Notlar: ¹ Özellikleri sonucunda iki öbekte de yer alan yazı dili. ² Yazı dili olmayan lehçe veya ağız. ³ Tartışmalı öbek veya yazı dili.

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/8/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.