Peneplen

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki New York'ta yer alan Canisteo Akarsu Vadisi. Aynı yükseltideki hafif tepecikler, bir yontukdüzün kalıntılarını simgelemektedir.

Yontukdüz veya peneplen, akarsu aşınımındaki son aşamadır.

Akarsuların denge profiline ulaşmasından sonra, yan taraflardaki aşınma baş gösterir. Akarsular bu aşamada, arasından aktığı yüksek kısımları aşındırır. Sonuç olarak bu yüksek araziler hemen hemen yok olur. Bu durumun sonunda akarsular çoğunlukla menderesler veya saçaklı ağlar halinde akmaya başlar. Eğer alan sonradan orojenez aracılığıyla, hiçbir iç bozulma göstermemiş ve sonradan yükselmişse, akarsular bu sefer aşağıya doğru aşınım yapar. Bu aşınımın sonunda oyuklu menderesler, su yarıkları ve diğer yüzeysel şekiller oluşur.

Yontukdüz kavramı, 1900'lerde yüzey bilimcileri William Morris Davis ve Walther Penck tarafından geliştirilmiştir.

Ayrıca bakınız

• Dış kuvvetler