Torino
Koordinatlar: 45°04′00″K 7°42′0″D / 45.0666667°K 7.7°D
| Torino Turin |
|||
| Citta di Torino | |||
 Torino'dan kolaj görüntüler |
|||
|
|||
 |
|||
  Torino Torino'nun İtalya'daki konumu |
|||
| Koordinatlar: 45°04′00″K 7°42′0″D / 45.0666667°K 7.7°D | |||
| Ülke |  İtalya |
||
|---|---|---|---|
| Bölge | Piyemonte | ||
| İl | Torino ili | ||
| Yönetim | |||
| - Belediye Başkanı | Sergio Chiamparino (Demokratik Parti) | ||
| Yüzölçümü | |||
| - Kent | 130,17 km2 (50,3 mi2) | ||
| Rakım | 239 m (784 ft) | ||
| Nüfus (30.6.2010) | |||
| - Kent | 908,318 | ||
| - Yoğunluk | 6.968,84/km² (18.049,2/sq mi) | ||
| - Metropol | 1.700.000 | ||
| Zaman dilimi | OAZD (+1) | ||
| Alan kodu | 011 | ||
| İnternet sitesi: http://www.comune.torino.it/ | |||
| Savoya Kraliyet Hanedanı Sarayları* | |
|---|---|
| UNESCO Dünya Mirası | |
 | |
| Kraliyet Sarayı | |
| Ülke | İtalya |
| Tür | Kültür |
| Kriter | i , ii , iv , v |
| Referans | 823 |
| Bölge** | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 45°04′21.1″K 7°41′08.6″D / 45.072528°K 7.685722°D |
| Tescil bilgisi | |
| Tescil | 1997 (21. Oturum) |
| * Dünya Mirası resmî listesi. ** UNESCO resmî sınıflandırması. | |
Torino (IPA: [toˈriːno], Piyemonte dilinde: Turin) Kuzey İtalya'da Piyemonte bölgesinin ve kendi ismin taşıyan Torino ili'nin başşehri olup, Alpler ile çevrili olan Po Nehri'nin sol kıyısında konumlanır.
Torino, İtalya'nın kuzey-batısında bulunan bir kentidir. Torino adı Keltcede "dağlar" anlamına gelen Tau sözcüğünden gelmektedir. İtalyanca'da Torino sözcüğü "küçük Boğa" olarak tercüme edilebildigi için, şehrin flamasında boğa resmi bulunur.
Şehirde sanayi sektörü çok gelişmiştir. 2006 Kış Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmıştır.
Torino'da bulunan Savoya Krallık Hanedanı Sarayları 1997'den itibaren UNESCO Dünya Mirasları İtalya listesine katılmiştir.
Coğrafya ve iklim
Torino kuzey-batı İtalya'da konumlanmıştır. Kuzeyinde ve batısında Alpler tarafından çevrilidir. Doğusundan Monferrato tepelerinin doğal bir uzantısı olan bir yüksek tepe bulunmaktadır. Şehir doğudan batıya doğru az meyille (220m'den 280 m'ye) yüklesen bir ova üzerinde kurulmuş olmakla beraber yeni kısım ve varoşları tepelere doğru ilerlemiştir. Belediye sınırları içinde Turin'in en yüksek noktası "Faro della Vittoria" mevkii yakınında bulunan "Colle della Maddalena" tepesidır.
Şehrin içinde 4 büyük akarsu geçmektedir. Bunlar Po Nehri, Po Nehri'nin iki büyük kolu olan (Po Nehri'nin soldan kolu "Dore Riparia" ve "Stura di Lanzo") ile Sangone Çayı'dır. Bu akarsular 16. yüzyıla kadar şehir surları dışında bulunmaktaydılar. Şehir yakınında etrafındaki yüksek arazilerde ulasım sağlayan Fransa'ya bir doğal yol olan Susa Vadisi, Sangone Vadisi ve Lanzo Vadisi bulunmaktadır.
Torino Piyemonte Bölgesi başkenti olup bu bölgede buluan bazı diğer il merkezleri şehirler olan Asti'den 57 km, Vercelli'den 79 km, Novara'dan 96 km, Cuneo'dan 98 km ve Verbano'dan 155 km uzaktadır.
Torino şehri, Akdeniz iklimi bölgelerinde bulunan diğer önemli İtalyan şehirlerine bir karşıt olarak, bir nemli sub-tropik bölgede (Koppen iklim sınıflandırılması Cfa) bulunmaktadır. Kışlar nispeten soğuk ama kuru geçmektedir. Yazlar şehrin ovalık taraflarında epeyce sıcak ama tepelik taraflarında ılımlı geçmektedir. Şehirde gözümlenen en yüksek ısı derecesi 37.1 °C ; en düşük ısı derecesi −21.8 °C olmuştur.
Yağışlar yağmur halinde en çok ilkbahar ve sonbahar aylarında düşmektedir. Yılın en sıcak aylarında yağışlar hacim bakımdan düşük olmakla beraber bu aylarda zaman zaman yıldırm ve gökgürültülü fırtınalar ortaya çıkmaktadır. Sonbahar ve kış aylarında ovalık kısımlarda çok kesif olan sis ortaya çıkmaktadır. Fakat bu sis Susa Vadisi sonundan ortaya çıktığı için şehrin daha yüksek arazilerdeki semtlerine tesiri azdır. Alplere mahsus olan Fön rüzgârları bu dağların doğu tarafında bulunan Torino şehrine kuru olarak tesir ederek (Alplerin batı yamaclarına tezatla) yağış getirmezler.
Tarihçe
Bölgeye Roma devrinden önce bir kelt-roman kabilesi olan Taurini'ler yerleşmişlerdir.
M.Ö. ilk yüzyılda (olasılıkla M.Ö. 28 yılında), burada Romalılar tarafından askeri bir kamp (Castra Taurinorum) kuruldu. Daha sonra bu askeri üs İmparator Augustus'a (Augusta Taurinorum) adandı. Modern şehir yapısında da Roma döneminden kalma şehircilik izlerine rastlanabilir. Torino o dönemde yüksek surlar içinde yaşayan 5.000 kişilik bir nüfusa ulaşmıştı.
1563 yılından beri Savoya Dükalığı'nın başşehriydi. O zamanın Sardinya Krallığı, Savoy Hanedanı tarafından yönetiliyordu ve sonuçta İtalyan birliği'nin ilk başşehriydi.[1]
Nüfus gelişimi
İş ve kültür merkezi olduğu kadar büyük bir şehirdir. Şehir Kasım 2008 yılı nüfus sayımına göre belediye sinirlari icinde 909.193 kişi olup, şehre ait alan ile 1,7 milyona ulaşmakta ve metropolitan alanlarıyla nüfusun 2,2 milyon olduğu tahmin edilmektedir.[2] Torino, ekonomik büyüklük bakımından Roma ve Milano'dan sonra sıralamada üçüncü durumdadır.[3]
Torino komününün belediye sınırları içinde nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllarda gelişmesi resmî nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:[4]
Kişi
Ekonomi
Şehir sık sık "Alplerin Baskenti" olarak ifade edilmektedir. Torino ayrıca "Italya'nin Otomobil Baskenti" veya Italya'nin Detroit'i olarak bilinmektedir. Fiat Group ve Mitsubishi Colt CZC'nin üretildiği Mitsubishi İtalya fabrikası bu şehirde bulunmaktadır. Harmony ve Columbus gibi pek çok Uluslararası Uzay İstasyonu modülü ayrıca Torino'da üretilir. İtalya'da şehir ayrıca "(La) città Sabauda" olarak adlandırılır.
Torino'daki Otomotiv Sanayi Şirketleri
- Fiat-Alfa Romeo-Lancia
- Italdesign Giugiaro
- Pininfarina
Ulaşım
Komşu komünler
Torino komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Baldissero Torinese, Beinasco, Borgaro Torinese, Collegno, Grugliasco, Moncalieri, Nichelino, Orbassano, Pecetto Torinese, Pino Torinese, Rivoli, San Mauro Torinese, Settimo Torinese, Venaria Reale
Kardeş şehirler
Torino şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
|
.svg.png){kind=small}
Resimler
Torino geceleyin Pallazzo Madama on cephesi
Torino Pallazzo Madama arkasinda- ortacaglara ozenti yapilmis bir sato
Palazzo Madama torenler merdiveni
Torino "Palazzo Reale (Kraliyet Sarayi)" geceleyin (Italya Dünya Miras Listesi)_facade.jpg)
Torino Palazzo Carignano
Torino Piazza San Carlo
Torino Katedrali
Torino "Porta Palatina" kapisi
Torino Milli Kutuphane
Kraliyet Venaria Satosu (Italya Dünya Miras Listesi)
Torino Kraliyet Venaria Satosu ici (Italya Dünya Miras Listesi)
Torino Stupinigi Av Kosku (Italya Dünya Miras Listesi)
Torino Superga Basilikasi
Torino "Gran Madre Dio" Kilisesi
Torino San Filippo Neri Kilisesi
Torino Antik Misir Muzesi ve Sabauda
Torino Teatro Carignano
Torino Teatro Regio girisi
Torino Pellerina Parki
Torino Po Nehri kiyisinda Valentino Parki
Torino Valentino Satosu - "Politecnico Torino" Mimarlik Fakultesi binasi
Torino Mole Antonelliana, 17-03-2011
Kaynakça
- ↑ web |url=http://www.comune.torino.it/canaleturismo/en/history.htm |başlık=The city's history |giriş tarihi=31-08-2007 |çalışma=Turismo e promozione |yayımcı=Città di Torino
- ↑ web |url=http://213.253.134.43/oecd/pdfs/browseit/0406041E.PDF|başlık=Competitive Cities in the Global Economy|yazar=OECD|giriş tarihi=30-04-2009
- ↑ CENSIS
- ↑ Kaynak Italyanca Wikipedia
- Italyanca Wikipedia "Torino" maddesi (İtalyanca)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Resmî site (İtalyanca)
- İnteraktif haritalar
- Torino fotoğrafları
- Torino 2006 Olimpiyatları Şablon:İng icon
- İtalya Ulusal Sinema Müzesi
- Baglantilar bul, Torin
| ||||||
| |||||||||||||
| ||||||
