Türkiye'de turizm

İstanbul

Türkiye'de turizm, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki arkeolojik ve tarihi alanlar üzerine yoğunlaşmıştır.

Türkiye'nin en büyük şehri olan İstanbul, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olması dolayısıyla da antik döneme sahip birçok yapıyı barındırmaktadır. Sultanahmet Camisi, Ayasofya ve Topkapı Sarayı bunlardan birkaçıdır.

Diğer önemli turizm alanları; Roma İmparatorluğu döneminden kalan Efes, Truva, Bergama,Side, Meryem Ana Evi'nin yanı sıra Kapadokya, Nemrut ve Pamukkale bölgeleridir.

Plaj bölgeleri, genellikle Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde yaşayan insanlar ve Batı Avrupa'dan gelen turistler için önemli bir turizm alanıdır. En önemli plajlar, Ege kıyılarından başlar ve Akdeniz'de Antalya yakınlarında son bulur. Bodrum, Fethiye, Marmaris, Kuşadası, Alanya önemli tatil yöreleridir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye'de turistik bölge sadece Çeşme - Alanya hattında sıkışıp kalmıştır.

Turizmin gelişmesi

Anadolu toprakları ilk çağlardan itibaren gezginlerin önemli rotalarındandır. İlk ve orta çağda dini mekanlar ve termal kaynaklar ile ilgi çekmiştir. Selçuklular döneminde ticaret yolcuları Anadolu'da seyahatleri canlı tutmuştur. Osmanlılarda bu toprakların gerçek manada ilk turizm hareketi gerçekleşmiştir. 1863 yılında açılan Sergi-i Osmani etkinliğine Avrupa'dan özellikle Avusturya'dan turistler gelmiştir. Aynı yıllarda İstanbul'dan da yurt dışına turistler gitmeye başlamıştır[1].

1870 yılında Şark demiryolları İstanbul'u Paris'e bağlaması ile İlk otel (Pera Palas) açılmıştır (1890). Cumhuriyetin ilanından sonra daha sonra adı Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu olacak olan Seyyahın Cemiyeti kuruldu. 1957 yılından sonra turizm bakanlık seviyesinde yürütülmüştür.

Türkiye'ye gelen turist sayısı; 1950 yılında 30 bin, 1965'te 500 bin, 1985'te 2 milyon, 1990'da 5 milyon, 1997'de 10 milyon olmuştur[1].

Doğal turizm kaynakları

Damlataş mağarası
Keremat kaplıcası, Keramet, Orhangazi
Uzungöl

Kıyı Turizmi

Ölüdeniz

Kıyı turizmi, deniz, kumsal, güneş, manzara, biyolojik çeşitlilik (balina kuş mercan), deniz ürünlerini kapsar. Kıyılarda oteller, kıyı düzenlemeleri, dalış sporları, kuş gözlemleri, bot gezileri, tıp hizmetleri, lokantalar ile düzenlenmelidir. Avrupalı turistlerin %63'ü kıyıları tercih etmektedir[8].

Türkiye'de Batı Akdeniz ve Ege kıyılarında çoğunlukla yabancılara dönük turistik oteller yer alırken, Karadeniz ve Marmara kıyılarında yerli turistlerin ikinci kontları bulunur.

Karadeniz kıyılarının iklimi kıyı turizmin gelişmesi için uygun değildir. Karadeniz'de; turizmi engelleyen yaz yağışları (batıda 1-2 gün, ortada 5-6 gün, doğuda 8-10 gün) bulunur, denize girme süresi 3 ay, günlük güneşlenme süresi 9-10 saat, bağıl nem %70'in üzerindedir. Akdeniz ikliminin hakim olduğu Ege ve Akdeniz kıyılarında; denize girme süresi Mayıs-Kasım arasında 7 ay, günde 11-12 saat güneşlenme süresi, yaz kuraklığı ve nemlilik %70'in altındadır. Doğu Akdeniz kıyılarında yaz sıcakların aşırı bunaltıcı olması turizmin gelişmesini engellemiştir[9].

Ege ve Akdeniz kıyılarında güneşlenme süresi, hava sıcaklığı, deniz suyu sıcaklığının yüksek olması, denize girme süresinin uzun olmasına neden olmaktadır. Koy ve körfezlerin fazla yer tutması kıyı turizminin gelişmesine katkı sağlar. Bu kıyılarımızda büyük oteller, tatil köyleri yapılmıştır.

Kıyı turizmi kriterlerinden biri de mavi bayrak sahibi olmaktır. Türkiye 2014 yılında en fazla mavi bayraklı sahile sahip 3. ülke iken 2015 yılında 2.liğe çıkmıştır. İspanya 578 plaj ile 1., Türkiye 436 plaj ile 2., Yunanistan 395 plaj ile 3.dür[10].

Kültürel miras

Sultan Ahmet Camii

Türkiye'de UNESCO tarafından dünya mirası listesine alınan 15 eser bulunmaktadır:

İstanbul'un tarihi alanları, Kapadokya ve Göreme Milli Parkı, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Hattuşaş, Nemrut Dağı, Ksantos ve Letoon, Hierapolis ve Pamukkale, Safranbolu, Troya, Selimiye Camii, Çatalhöyük, Bursa ve Cumalıkızık, Pergamon, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, Efes.

Dünya Mirası Geçici Listesinde 56 kültürel, 3 karma, bir doğal olmak üzere 60 varlığı bulunmaktadır.

Türk Rivierası

İzmir'den Antalya'ya kadar kıyı kuşağını ifade eder. Alan Türkiye'nin kıyı turizminin en gelişmiş olduğu bölgedir. Türk rivierası şu yerleşim birimlerinden oluşur.

Alanya

Kruvaziyer turizmi

Kruvaziyer gemileriyle yapılan turizm faaliyeti özellikle Akdeniz'de yoğunlaşmıştır. Akdeniz dünya kruvaziyer turizminde %21,7 ile Karayipler/Bahamalar'dan sonra (%34,4) ikinci sırada gelmektedir. 2003 yılında Türk limanlarına 887 gemi ve 582.000 turist gelmiştir. 2013 yılında; 1.572 gemi ve 2.240.000 turiste ulaşmıştır. Türkiye'de 2013 yılı için en fazla kruvaziyer gemi Kuşadası'na demirlemiştir. Kuşadası limanına 2013'de 428 gemi ve 577.685 kruvaziyer turist gelmiştir[11].

Turizm istatistikleri

2005-2015 Yılları Türkiye turizm verileri[12]
Yıl Turist Gelir (milyar$) Ort. harcama
2005 21,200,000 20,3 842,4
2006 18,500,000 18,6 803,2
2007 23,340,911 20,9 769,5
2008 26,336,677 25,4 820,4
2009 27,077,114 25,1 783,1
2010 28,632,204 24,9 754,8
2011 31,456,076 28,1 777,7
2012 31,785,780 29,4 798,1
2013 39,724,912 32,4 823,7
2014 41,263,670 34,3 828,3
En çok Turist Çeken Ülkeler(2013) [13]
SıraÜlke2012(milyon)2013(milyon)
1 Fransa83,086,3
2Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri67,068,3
3 İspanya57,456,2
4 Çin Halk Cumhuriyeti57,456,2
5 İtalya47,448,4
6 Türkiye36,637,8
7 Birleşik Krallık31,132,6
8 Almanya30,431,3
15 Yunanistan15,517,1
27 Mısır11,59,6

Yabancı turist sayısı 2002 ve 2010 yılları arasında, 12.8 milyondan 27.8 milyona ulaşmıştır, ki bu sayı Türkiye'yi "Yabancı Ziyaretçiler için En İyi 7 Ülke" arasına sokmuştur[14].

2013 yılı için; turizm gelirlerinin GSMHnın %4,2'sini, ihracatın %21,2'sini oluşturur[12]. Türkiye'de turizm sektöründe 1.298.000 kişi istihdam edilmektedir. Gelen turistlerin çoğunluğu havayolu ile (%71,2), %21'i karayolu, %7,4'ü denizyolu ile gelmektedir.

Türk turizmciler 2015 yılında turist sayısının 42 milyonu aşmasını, gelirin 35-36 milyar dolara ulaşmasını beklemektedir[15]. 2013 yılı itibariyle turistik belge sahibi 3000 tesiste 755.000 yatak bulunmaktadır[13].

Turizm sektörü 71 milyar $ yatırım değerine sahiptir. Yıllık yenilenme ve yatırıma 2,5 milyar $ harcanmaktadır. 54 farklı sektörü doğrudan etkileyen turizm sektörü yıllık 26 milyar dolar satın alma yapmaktadır. Gıda ve içecek sektörüne 4 milyar dolar, tarıma 2 milyar dolar, seyahat firmalarına 4,8 milyar dolar katkı sağlar. 2014 dış ticaret açığının %32,4'ünü turizm gelirleriyle kapatılmıştır[16].

Yurt dışına çıkanlar

2013 yılında Türkiye'den yurt dışına çıkış yapan 8 milyon kişiden, 4,7 milyonu turistik amaçla çıkış yapmıştır. Turizm amacıyla yurt dışına çıkanların hedefi çoğunlukla Avrupa ülkeleridir. Gürcistan, Azerbaycan, İran, Suriye gibi komşu ülkelere çıkışların çoğunluğu turistik olmayan akraba ziyaretleridir[12].

2016 turizm krizi

24 Kasım 2015'te, Türkiye'nin sınırı ihlal ettiği gerekçesi ile bir Rus Su-24 savaş uçağını düşürmesinin ardından Rusya, Türkiye ile ilişkilerini askeri ve ekonomik olarak asgari seviyeye indirdi. Bu kapsamda Rusya’daki tur şirketlerinin Türkiye turu satmasını yasakladı.[17] 2016'nın ilk beş ayında Antalya’ya gelen Rus turist sayısında bir önceki yıla oranla %96, Alman turist sayısında %30, Hollandalı turist sayısında ise %33 oldu düşüş oldu.[18] Ege ve Akdeniz sahillerinde 1.300 civarında otelin satılığa çıkarıldığı tahmin edilmektedir.[19] Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, "bölgesel şartlar" nedeniyle turizm alanında bir daralma yaşandığını, Türkiye'nin bu krizden "güçlenerek çıkacağı" görüşünü dile getirdi.[20]

Galeri

Kaynakça

  1. 1 2 ERTİN, Yrd.Doç.Dr. Gaye. "Türkiye'de Turizm". 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130418090311/http://w2.anadolu.edu.tr:80/aos/kitap/ioltp/2291/unite12.pdf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
  2. ↑ "Kapadokya". tanitma.gov.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304194337/http://www.tanitma.gov.tr/TR,22783/kapadokya.html. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  3. ↑ "KAPADOKYA’YA GELEN TURİST SAYISI 2013 YILINI GEÇTİ". milliyet.com.tr. 05 Aralık 2014. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306110504/http://www.milliyet.com.tr/kapadokya-ya-gelen-turist-sayisi-2013-nevsehir-yerelhaber-507654/. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  4. ↑ "TÜRSAB KIŞ TURİZMİ RAPORU". tursab.org.tr. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151106050623/http://www.tursab.org.tr:80/dosya/12196/tursab-kis-turizmi-raporu119314251845-1_12196_3978793.pdf. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  5. ↑ AKBULUT, Gülpınar (2010). "Türkiye’de Kaplıca Turizmi Ve Sorunları". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. saglik.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305045510/http://www.saglik.org.tr/upload/dosyalar/Kaplica_turizmi_sorunlari.pdf. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  6. ↑ ÖZTÜRK, Mensure; BAYAT, Dr. Murat. "ALTERNATİF TURİZM ÇEŞİTLERİNDE SAĞLIK TURİZMİNİN YERİ". Uluslararası Turizm Hareketlerinde Sağlık Turizminin Rolü ve Kalite Çalışmalarının Önemi Bir Literatür Çalışması. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310001303/http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/Imagesimages/files/iibf%20dergisi%20haziran%20%20y%C4%B1l%202011%20cilt%2001%20say%C4%B1%2002%20.pdf. Erişim tarihi: 05 Kasım 2015.
  7. ↑ ŞEREF, Yusuf. "Yayla Turizmi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304121237/http://www.ozeryilmaz.com/wp-content/uploads/2014/04/yayla.pdf. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  8. ↑ "Kıyı Turizmi". coastlearn.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304134459/http://www.coastlearn.org/tr/tourism/introduction.htm. Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
  9. ↑ DOĞANER, Doç. Dr. Suna (1988). "Türkiye Kıyı Kullanımında Turizm Olgusu". Türk Coğrafya Dergisi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304195956/http://aves.istanbul.edu.tr/ImageOfByte.aspx?Resim=8&SSNO=18&USER=635. Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
  10. ↑ "YILLARA GÖRE MAVİ BAYRAK ÖDÜLLÜ PLAJ, MARİNA VE YATLAR LİSTESİ". mavibayrak.org.tr. 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151201002905/http://www.mavibayrak.org.tr:80/tr/icerikDetay.aspx?icerik_refno=1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
  11. ↑ SEZER, Yrd. Doç. Dr. İbrahim. "KRUVAZİYER TURİZMİ’NDE DİKKAT ÇEKEN BİR NOKTA: KUŞADASI LİMANI". Doğu Coğrafya Dergisi, S:32. http://e-dergi.atauni.edu.tr.6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160106203340/http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunidcd/article/viewFile/5000071193/5000065649. Erişim tarihi: 6 Kasım 2015.
  12. 1 2 3 "YILLARA GÖRE TURİZM GELİRİ". aktob.org.tr. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151113102900/http://www.aktob.org.tr:80/istatistik/yillara-gore-turizm-geliri. Erişim tarihi: 2 Kasım 2015.
  13. 1 2 "EN ÇOK ZIYARETÇI ÇEKEN ÜLKELER". aktob.org.tr. 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150315073603/http://aktob.org.tr/pdf/AKTOB.TURIZM.VERILERI.pdf. Erişim tarihi: 2 Kasım 2015.
  14. ↑ "Türkiye". havadiskibris.com. Akdeniz... Bir turizm cenneti. http://www.havadiskibris.com/Ekler/poli/114/akdeniz-bir-turizm-cenneti/52. Erişim tarihi: 19 Ekim 2015.
  15. ↑ "Turizmde 2015 hedefi 36 milyar dolar". 11 Mayıs 2015. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310000124/http://www.portturkey.com/tr/turizm/55078-turizmde-2015-hedefi-36-milyar-dolar. Erişim tarihi: 2 Kasım 2015.
  16. ↑ "Turizm 2015'te %6 Büyüyecek". ekovitrin.com. Nisan 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304221243/http://www.ekovitrin.com/dergi2015/nisan/13-turizm.pdf. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
  17. ↑ "Rusya’nın misilleme listesi genişliyor: 20 maddede Türkiye’ye yönelik yaptırımlar".Diken. 27 Kasım 2015. En son 18 Haziran 2016 tarihinde erişildi.
  18. ↑ "Rus turist sayısı ‘sıfıra yaklaştı’: Antalya’da yüzde 96 düşüş var" Diken. 6 Haziran 2016. En son 18 Haziran 2016 tarihinde erişildi.
  19. ↑ 1.300_otel_satiliga_cikarildi.html "Turizm çöküyor... 1.300 otel satılığa çıkarıldı" Cumhuriyet. 1 Şubat 2016. En son 18 Haziran 2016 tarihinde erişildi.
  20. ↑ "Kültür Bakanı Avcı: Türkiye bu krizden güçlenerek çıkacak" Milliyet. 10 Haziran 2016. En son 18 Haziran 2016 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.