Giambologna

Giambologna

Giambologne portresi Ressam:Hendrick Goltzius
Genel bilgiler
Doğum adı Jean de Bologne' veya Jehan de Boulogne
Doğum 1529
Ölüm Floransa, İtalya
Uyruk Flandralı
Alanı heykel
Sanat eğitimi Anvers'de Jacques Du Brœucq

Giambologna (Fr. Jean de Bologne veya Jehan de Boulogne) (d. 1529, Douai - o. 14 Ağustos1608 Floransa) Flandralı asıllı ama önemli eserlerini Floransa, İtalya'da vermiş olan, maniyerizm güzel sanatlar stilinde heykeller yapan bir heykeltıraş sanatçı.

Hayatı

Giambologna 1529'da Flandra'da (şimdi Fransa içinde olandi) Douai şehrinde doğdu. Eğitimi için Anvers'e gidip orada mimar ve heykeltıraş olan "Jacque Du Broecq" yanına atölye çırağı olarak girdi.[1]

1555'de sanatını geliştirmek için Roma, İtalya'ya gitti. Orada 1557'ye kadar heykeltıraşlık eğitimine devam etti. Burada antik klassik heykelleri ve heykel yapma tekniklerini ayrıntıları ile inceleme fırsatı bulduu. 1557'de Floransa'ya geçti ve kendi atölyesini açtı. Giambologna Michelangelo'dan çok etkilendi ve hazırladıkları eserler mannerist sanat üslubunun en iyi örnekleri arasında olduğu belirtilmektedir. Eserlerinde hislere çok daha az önem vermistir ve çok ince işlenip parlatılmış metal yüzeyler, sakin zerafet ve güzellik niteliklerimne daha cok onem verilmis ve eserlerine bu nitelikler ön plana alınmıştır.

Giambologna Floransa'da iken şehrin merkezi olan Piazza Signoria'da yapılmak üzere Neptün Çeşmesi 1565'de siparişi verilmişti. Giambologna bu proje için bir plan sundu ama eserin ihalesi önce Baccio Bandinelli'ye verildi. Ama bu sanatkar eserin tasarımı hazırlayıp bunu inşa etmeye başlamakta iken bir iş kazası ile hayatını kaybetti ve bu eser Bartolomeo Ammannatı tarafından yapıldi. Bu yapılma sırasına Ammannatı'nın yardımdicilari arasında Giambologna da bulunmaktaydı. Bu çeşmenin havuz kısmının dış duvarında bulunan bir bronz satır heykelinin Giambologna tarafındabn hazırlanmis oldugu çok muhtemel oldugu belirtilir.

Giambologna'ya ilk önemli anıtsal heykel siparişi Papa IX. Pius tarafından verilmiştir. Bu sipariş 1860'li yıllarda Papalık Devleti'ne dahil olan Bologna'nin merkezinde ( Floransa merkezinde yapılmış olan Neptün Çeşmesi'ne atıfla yaptırılan) Neptün Çeşmesi'dir. Bu eserinin tasarımı 1563'de Sicilyalı mimar Tommaso Laureti tarafından hazırlanmıştır ve bu eserin ortasında bulunan insan vücudu ebadında olan bronz Neptün heykeli Giambologna tarafından hazırlanmış ve bronzdan dökülmüştür. 1566'da bu eser tamamlanmıştır.

Giambologna, 15 Ocak 1563'de I. Coşimo Medici tarafından Floransa'da kurulan ve çok prestij kazanan "Accademia delle Artı del Dışegno(Dizayn Sanatı Akademisi)"'ne 1573'de üye seçildi ve pretijli "Accademico" unvanını taşımaya başladı. Bunu başarisi icin ressam-mimar Giorgio Vasarı'den büyük destek gördü. Giorgio Vasarı gibi Giambologna da Floraansa'nın idareci ailesinin enönemli saray heykel sanatçısı oldu.


Gianmbologna zengin ve asillerinin büyük bahçe ve parkları için heykel eserleri yaratan bir heykeltıraş olarak gayet popüler haykeltraş oldu. Floransa'da Medicilerin Boboli Bahçesi için yaptığı "Oceanus Fiskiyeli Çeşmesi (1571-1576) ve Groticella Venüsü (1573); (devasa heykel Apennine (1581) bulunduğu) Pratolino villa bahçesi ve Petraia ve Castello'daki Medici villalarında bulunan bahçe heykelleri bu şekil heykellere gayet iyi örnekler olmuşlardı. Castello'da buluna Villa Medicae bahçesindeki suni mağara için yapmış ve bronzdan dökülmüş olan yaşayan hayvan ebadınd abuluan ttektek evcil hayvan heykelleri Floransa Bargello Müzesi'nde daima ilgi çekmekmektedir. Giambologna'nın hazırlamış olduğu büyükçe boyutlu heykelleri küçük boyutlu bronzadan kopyaları yüzyıllardır zengin sanatsevenler tarafında zevkle toplanmaktadır ve Giambologna'yinin bu eserlerini modası yapıldıklarında beri hiçbir dönemde geçmemiştir.

Giambologna sivil kurum ve zengin kişiler aldığı heykel siparişler yanında çok sayıda kilise için roliyef ve üç boyutlu dinsel konulu heykeller de yapmıştır. Bunlarain başında Lucca Katedrali için 1577-79 döneminde hazıraldığı "Özgürlük Sunağı" sayılabilir

Giambologna Floransa'ya yerleştikten sonra ve özellikle bu cumhuriyetin sonra dükalığın idarecisi olan Medici'ler tarafından sanat değeri anlaşılınca sanki gayet değerli bir hazine gibi Mediciler tarafından Floransa'da yaşamaya ve bu şehri hiç bırakmamaya zorlanmıştır. Floransa'da ayrılırsa Avuştuyalı Habsburglar veya İspanyalı Habsburglar tarafında kapışılıp onlara heykeltıraş sanatkar olarak hizmete zorlanacağından Medici'ler korkmuşlardı. Hayatını Floransa'da kendine verilen dairede yaşamakla geçirmiştir.

Giambologna 13 Ağustos 1681'de 79 yaşında iken Floransa'da ölmüşütur. Mezarı ve mezar anıtı Floransa'da buluna "Santissima Annunziata Bazılıkası" içindeki önemli eserleri hazırlamakta iken kendisini için yapmış olduğu özel bir şapelde bulunmaktadır. Pietro Francavilla adli asistanı ise 1601'de Paris'e giderek orada Giambologna'nın sanatını gelecek nesilelre nakletmiştir.

Değerlendirme

Giambologna öldükten sonra da çırak ve satelye asitanı olarak yetiştirdiği ve kendileri önemli heykeltıraşlar olan öğrencileri dolayısıyla Avrupa heykelcilik sanatına etksi olmuştur. Çırak olarak yetiştirdiği ve stuyo assitanı olan Pietro Tacca bunların başında gelmektedir. Petro Taccae ustasının önemli eserlerinden biri olan Floransa 'da Piazza Signoria'da bulunan I. Cosimo de Medici'nin atlı heykelini tamamlamıştır. Buna ek olarak Pietro Tacca ustasının ölümü ile onun atelyesini almış ve sonra da Roma'da atelya açarak kendi neslinden sonra gelen İtalyan heykeltıraşlar olan Gian Lorenzo Bernini ve Alessandro Algardı 'yebüyük etkileri olmuştur. Yine öğrencilerinden olan ve Holland asilli Adrıaen de Vries (yak.1556–1626) İtalya'da çok güzel eserler vermiştir. Pierre Puget Giambologna etkilerinin Kuzey Avrupa ve İtalya'ya yayılmasina baş amillerden olmuştur.

Giambologna asıl olarak Flandaralı olmakla beraber yaasami ve sanatı açılarından bir İtalyan heykeltıraşı sayılması gerekmektedir. Floransa'a da gelişen yörel bir güzel sanatlar stili olan Maniyerizm stilini 16. yüzyılda btum Avrupa için önemli olan bir sanat stiline dönüştürmüştür. Çabucak kaybolan iziksel dışavurumu hemen eserine ele geçirme yeteneği ve sanat hayatının olgunluk dönemideki stilinin hayatiyeti ve doğurduğu hissel zevklilik kendineden sonra gelecek usta heykeltıraş Gian Lorenzo Bernini'nin sanatına değerli bir öncülük yapmıştır. Ondokuzuncu yüzyıllar sonlaruina kadar Gianbologna, Mikel Angelo yanında heykel eserleri sanat severler ve alleade halk tarafından sevilen ve hayran kalınan; heylelçilik sanatı öğrencileri tarafında mutlaka kopya edilmeleri gereken eserler yaratan bir üstün sanatkar heykeltıraş olarak görülmüştür.

Eserleri

Heykel eserleri şu listede bulunmaktadır:

Resim

Resim İsim Yapım tarihi Büyüklük, Materiyel Mevkii

Floransa'nın Pisa'ya karşı galebesi		 Tamamlanmasi 1570 [2] Mermer model Bargello Ulusal Müzesi, Floransa
Nesso ed Deianira
Herakles'in Eşi Deianira'nin Sentor Nesso Tarafından Kaçırılması		 Yak. 1620 Bronz Louvre-Lens
Triton 1560 ile 1570 arası Bronz
Diavolino Bronz Bardini Müzesi, Floransa
Fontana del bacchino
Baküs Çeşmesi		 Bronz Bargello Ulusal Müzesi, Floransa[3][4]
Tetis 1580–1585
Mimari veya Geometri Staatliches Kunstmuseum, Kopenhag
WGA-Link Venus 1573 Mermer Boboli Bahçesi, Floransa
Apollo Bronz Palazzo Vecchio Sarayı, Floransa
Astronomi Bu 16./17. yüzyıllarda tasarlanıp yapılmıştır.
(Bronz döküm yak. 1624)		 Bronz
Merkür 1580 1,80 m
Bronz		 Louvre
Neptün Çeşmesi, Bologna [5] 1563–1566 Bronz ve Mermer Piazza Nettuno, Bologna
WGA-Link Perseus Yak. 1576 Mermer Boboli Bahçesi
100px Ercole con il centauro Nesso
Herakles ve Sentor Nesso		 1600 Mermer
2,69 m		 Loggia dei Lanzi, Floransa
Fontana dell'Oceano
Oceanus Fiskiyesi		 1576 Mermer Boboli Bahçesi, Floransa
Francesco de Medici büstü Modelleme 1585-87
Pietro Tacca tarafından bronz döküm yak. 1611		 Bronz New York, Metropolitan Museum of Art [6]
Apennin 1570 ile 1579 arası 10 m
Kaya, Lava, Tuğla		 Pratolino'da Villa Medici
Il ratto della Sabina
Sabin Kadınının Irzına Tecavüz		 Mermer Loggia dei Lanzi, Floransa
'Sansone e un Filisteo
Samson ve Bir Antik Filistinli		 yak. 1560 2,10 m
Mermer 		Victoria and Albert Müzesi, Londra [7]
Otoportre yak. 1599 Mum
I. Fernando
Statua equestre di Fernando I
Ata Binmiş I. Fernando Heykeli		 Bronz Piazza Santissima Annuntiata, Floransa
Statua equestre di Cosimo I. de Medici

Ata Binmiş Cosimo I. Medici Heykeli		 1587-94
4,50 m		 Bronz Piazza della Signoria, Floransa
Statua equestre di Philipp III
Ata Binmiş III. Filip (İspanya) Heykeli		 Pietro Tacca tarafından bronz döküm 1616 Bronz Plaza Mayor, Madrid
Grotta degli animali, Villa di Castello
Hayvanlar Mağarası		 Castello'da Villa Medici
San Luca
Aziz Luka		 Bronz Orsanmichele, Floransa

Aslanın ata saldırışı		 Yak. 1580 ile 1589 arası 23,8 cm
Bronz		 Walters Güzel Sanatlar Müzesi

Herakles'in Erimathia Yaban Domuzunu Taşıması		 Yak. 1575/1580 47,7 cm
Bronz		 Walters Güzel Sanatlar Müzesi
Nano Morgante
Cüce Morgante		 17. yüzyıl.
Il nano Morgante su un mostro marino
Cuce Morganthe'nin bir Su Ejderhasına Binmesi		 29 cm
Bronz		 Paris
Walters Güzel Sanatlar Müzesi'ndeki eserin kopyası.[8]

Yuruyen At		 1595 ve 1600 arasi Victoria and Albert Muzesi, Londra

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ R. Wellens, (1962) Jacques du Broeucq, sculpteur et architecte de la renaissance (Brussels) 1962
  2. ↑ http://collections.vam.ac.uk/item/O110862/florence-triumphant-over-pisa-statuette-model-or-giambologna/
  3. ↑ Bu eser 1838'de Mimar Lenni tarafindan "ponte Vecchio" Köprüsü yakınlarındaki Borgo San Jacopo Sokağı'ndaki Rossi Cerchi kulesinin alt tarafına inşa edilmiş bir çeşme olup Giambologna tarafından yapılmış ve Bargello'da bulunan orijinal bronz Baküs heykelinin bir kopyasıdır.
  4. ↑ http://giambologna.comune.fi.it/scheda.php?Id=4&lang=ita
  5. ↑ Tasarım mimar Tommaso Laureti tarafından.
  6. ↑ http://www.dia.org/exhibitions/medici/pages/preview/francesco/index.html
  7. ↑ http://www.vam.ac.uk/content/articles/s/giambolognas-samson-and-a-philistine/
  8. ↑ http://art.thewalters.org/detail/33316

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.