İvan Paskeviç

İvan Fyodoroviç Paskeviç (Rusça: Иван Фёдорович Паскевич), Erivan Kontu, Varşova Prensi (19 Mayıs 1782, Poltava, Çarlık Rusyası - 1 Şubat 1856, Varşova), 1830-31 Polonya Ayaklanması'nı bastıran Rus subay. 1832-56 arasında Polonya valiliği yapmıştır.

1800'de Rus ordusuna katıldı. Önce Osmanlılara (1806-12), Napoléon Savaşları sırasında da Fransızlara karşı (1812-14) çarpışarak savaş deneyimi kazandı. 1813'te tümgeneral oldu. Zamanla Çar I. Nikolay'ın yakın çevresine girdi.

Devrimci Dekabristlerin Nikolay'ın tahta çıkışı sırasında Rusya'da anayasal rejime geçmek için başlattıkları ayaklanmanın başarısızlığa uğramasından sonra, Dekabristleri yargılayan mahkemede görev aldı. 1825'te Kafkas ordusunun başına getirildi. 1826'da başlayan Rus-İran Savaşı'nda İranlılar karşısında üstünlüğü ele geçirerek Erivan Kalesi'ni zaptetti (Ekim 1827). Başarısı nedeniyle Erivan kontu unvanıyla ödüllendirildi. Art arda kazandığı zaferlerle, İranlıların 1828'de imzalanan Türkmençay Antlaşması'yla Nahçıvan ve Erivan eyaletlerini Rusya'ya bırakmalarını sağladı. Bu antlaşmayla Rusya Kafkasya'nın güneyine yerleşmiş oldu.

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı başlayınca Osmanlılara ait stratejik mevzileri (Kars ve Erzurum gibi Osmanlı Devletinin önemli doğu şehirlerini [1]) ele geçirdi . 1829'da imzalanan Edirne Antlaşması'yla Tuna Nehrinin ağzındaki ve Anadolu'nun doğusundaki bazı topraklar Rusya'ya bırakıldı. 1829'da mareşalliğe yükseltildikten sonra, Polonya'daki ayaklanmayı bastırmakla görevli Rus birliklerinin başına getirildi (Haziran 1831). Ayaklanmacıları bozguna uğratarak Varşova prensi unvanıyla ödüllendirildi. Daha sonra Polonya valiliğine atandı ve 1832-56 arasındaki baskıcı yönetimi sırasında Polonya'yı hem kültürel hem de yönetsel olarak Ruslaştırmaya çalıştı.

Mart 1848'de Macaristan'da devrimin başlaması üzerine Avusturya hükümeti Rusya'dan askeri yardım istedi. Haziran 1849'da Macaristan'ı istila eden Rus birliklerine komuta eden Paskeviç ayaklanmanın bastırılmasında önemli rol oynadı. Kırım Savaşı sırasında, Nisan-Haziran 1854'te kısa süreyle batı cephesindeki Rus ordularına komuta etti. Silistre'de Osmanlılar tarafından bozguna uğratılınca (8 Haziran 1854) görevden alındı.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.